De gemeente Amsterdam is huiverig om een gewenste herziening van het bestemmingsplan voor de Lutkemeerpolder toe te staan. Een verhaal met dubbele petten, slechte communicatie en laf bestuur.
Als we meteoroloog en weerman Peter Kuipers Munneke mogen geloven, wordt het de komende jaren steeds natter in Amsterdam en omstreken. Eveneens in Het Parool een bericht over de gebrekkige waterafvoer op straten en fietspaden in de hoofdstad.
Door de hele stad zie je op sommige plekken enorme plassen ontstaan als het even flink heeft geregend. Vaak blijven die ook nog eens best lang staan. Fietsers en scooters zwieren er dan links- of rechtsom omheen, wat voor gevaarlijke verkeersituaties kan zorgen. Om van korte lontjes en middelvingers maar niet te spreken. Een Amsterdams politicus, Jan-Bert Vroege, is er onder hashtag #plasvandedag over gaan twitteren.
Het belang van degelijk watermanagement bleek afgelopen week in Amsterdam, waar de grote hoeveelheid regen, gecombineerd met storm en een zeesluis storing, het water in de Houthavens tot de laagste kozijnen opstuwde.
De polder en de waterberging
Maar het overvloedige hemelwater moet niet alleen worden afgevoerd, als dat al lukt. De laatste jaren is wel duidelijk geworden dat we er ook zuiniger op moeten zijn. De droge zomers zorgen voor problemen in de landbouw en met de drinkwatervoorziening. Door afnemend smeltwater uit de Alpen zullen ook de grote rivieren minder gevoed worden.
Nederland zal dus maatregelen moeten treffen om met deze veranderde werkelijkheid om te gaan. Inmiddels is het provinciaal beleid dat grond waar mogelijk door bodem en water gestuurd moet worden gebruikt. Dat gebeurt deels al op natuurlijke wijze. In bijvoorbeeld veenpolders zul je geen akkerbouw vinden, want de waterstand is daar te hoog. Iets anders dan voor grasland of natuurontwikkeling kan het niet gebruikt worden.
Een Voedselpark in de Lutkemeer is een prachtig idee. Dat ziet vrijwel iedereen, behalve de wethouder
Danny Edwards – Voedselpark Amsterdam (Het Parool, 16 maart 2023)
Het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht, dat met Rijkswaterstaat een kleine ramp in de Houthavens voorkwam, heeft inmiddels voor de Lutkemeer geadviseerd om het laatste kwart van de polder open te houden voor een goede waterberging. De polder ligt bijna 5 meter onder NAP en is daar zeer geschikt voor. De geplande distributiedozen met extra omliggend wegennet helpen daaraan dus niet mee.
De polder en andere nattigheid
Inmiddels heb ik een tweede podcast gewijd aan de Lutkemeerpolder in Amsterdam-West. Dat is een polder met vruchtbare zeeklei en voor meerdere soorten landbouw geschikt, net als de Haarlemmermeerpolder.
De nattigheid zit echter ook in de Amsterdamse politieke polder. In de podcast bespreek ik dat met Iris Poels, woordvoerder voor Voedselpark Amsterdam. Hieruit blijkt dat het moeilijk praten is met de gemeente en de wethouder, die het eigenlijk een gelopen race lijkt vinden die hele discussie over de polder. Wethouder Reinier van Dantzig (D66) vindt 12 van de 42 hectare wel genoeg.
De Lutkemeerpolder wordt een van de grootste stadslandbouwprojecten van Nederland.
Reinier van Dantzig (Het Parool, 24 maart 2023)
Ook GroenLinks lijkt die mening toegedaan. De partij wordt overigens al regelmatig door volgers en leden van de Amsterdamse politiek bekritiseerd om hun boterzachte idealisme. Op hun website claimt GroenLinks het succes dat voormalig wethouder Marieke van Doornick de 3 hectare polder voor biologische zorgboerderij De Boterbloem heeft gered.
De polder en de ambities
Wie de documentaire MEER[1] van Bart Melief heeft gezien, krijgt bij haar optreden toch een wat weeë smaak in de mond. Ik krijg het idee dat GroenLinks eigenlijk in haar maag zit met de situatie. Een situatie die wellicht mede het gevolg is van de overspannen ambities van voormalig GroenLinks-wethouder Maarten van Poelgeest (Ruimtelijke Ordening en Grondzaken, Waterbeheer van 2006-2014).
De gemeente is daarnaast bang om geld te verliezen aan de deelnemers van het Schiphol Area Development Company (SADC). Dat is de publiek-private samenwerking waarin Amsterdam zit met de gemeente Haarlemmermeer, provincie Noord-Holland en Schiphol Group. Allemaal voor 25% deelnemer. Ook niet mee te praten, volgens Bart Melief die de zaak toch drie jaar volgde.
Daarnaast is er nog een andere BV betrokken bij het eigendom en uitgifte van de grond. De transparantie is ver te zoeken en een enorme juridisering dreigt. Toch lijkt de gemeente uiteindelijk eigenaar van de grond. Tegelijk moet Schiphol krimpen en is er weinig interesse van bedrijven voor een plek in de Lutkemeer. En heeft de gemeente meerdere petten op.
Onbetrouwbare gemeente
Vanwege een motie van Remine Alberts van de Socialistische Partij voor het behoud van de Lutkemeer komt er een volgend deel over van mijn podcast. De motie komt in de raadsvergadering van 8 november aan de orde.
Ook die motie dringt aan op het wegen van nieuwe uitgangspunten en inzichten. Dat zijn dus de resultaten van een hydrologisch rapport over de waterhuishouding en een verkeersplan van de omgeving. Dat moet leiden tot een herziening van het bestemmingsplan.
Ik geloof ook niet dat iemand over 20 jaar trots zal terugkijken op het besluit dat van de Lutkemeer een bedrijventerrein is gemaakt. Speculanten wellicht uitgezonderd. De huidige situatie maakt van de gemeente Amsterdam in ieder geval geen betrouwbare overheid, noch een progressief bolwerk.
[1] MEER – De strijd om de laatste akkers van Amsterdam (Nederland 2023, 74 min.)
