Een grote frustratie van mij is de stroperigheid van besluitvorming op het gebied van klimaat, energietransitie of vervuiling door bedrijven. Terwijl het nieuws dagelijks voorbeelden geeft van de urgentie om te handelen, ontbreekt het politici aan doorzettingsmacht.
Landelijke politici zitten in het systeem van wat een democratische rechtsorde heet te zijn. Ze moeten de regering controleren en zijn de hoogste macht. Toch zit de rot ook in dat openbaar bestuur, waar beeldvorming belangrijker is geworden dan visie, en waar macht boven het algemeen belang staat.
De exodus aan politici lijkt te wijzen op een gebrek aan politieke bewegingsruimte en concrete successen. Eigenheimers die echt zonder last of ruggespraak kunnen spreken, zijn zeldzaam of niet-bestaand. Coalitiepartijen lijken met handen gebonden aan het Heilige Regeerakkoord en vrijwel alle partijen aan een knellende fractiediscipline. Deze week vroeg vertrekkend Kamerlid Peter Kwint (SP) zich af waarom hij soms met een knoop in zijn maag de Tweede Kamer betrad.
Moeilijk en belastend werk
Eén reden was dat hij zich soms afvroeg of sommige van zijn goedgekeurde voorstellen überhaupt nog zouden worden uitgevoerd. Tegenwerking kan plaatsvinden op alle bestuurlijke niveaus, voor een onorthodoxe gedachtegang wordt je gekielhaald en soms is je geslacht, religie of afkomst voldoende om je neer te sabelen. Alles dus waar onze rechtstaat voor zou moeten opkomen, getuige de Grondwet. Maar zie Sigrid Kaag, Kauthar Bouchallikh of Sylvana Simons.
Geen wonder dat veel volksvertegenwoordigers de gelegenheid aangrijpen om te stoppen. Wie vertegenwoordigen ze nog en waarom eigenlijk? Ze zijn eigenlijk met te weinig (in verhouding tot de bevolking), te weinig ondersteuning en hebben nauwelijks nog een sociaal leven.
Frans Timmermans, beoogd aanvoerder van de RoodGroen-coalitie, wordt zelfs nog voor hij een visie heeft uitgesproken al veroordeeld dat hij waarschijnlijk zoiets als een visie heeft. De rot zit er goed in. Nog even en woke zijn of klimaatactivist, is erger dan rechts-nationalistisch neonazi-gebrul.
Urgentie is iets om uit te stellen, lijkt het motto te zijn geweest van alle kabinetten Rutte. Maar de noodzaak om ingrijpende en noodzakelijke beslissingen te nemen op het gebied van klimaat, energie, landbouw en milieu blijft echter bestaan. En die zal de politiek moeten gaan nemen. Gelukkig is een deel van die zogenaamd gekoesterde ‘gewone burgers’ al in opstand gekomen.
Het gaat niet om je politieke voorkeur als je demonstreert voor een leefbare wereld en de toekomst. Dat gaat iedereen aan.
Hans Beerends
Aan de slag
Omdat ik geneigd ben tot spot en cynisme wil ik met een persoonlijke podcast andere en positieve geluiden laten horen. Voor mezelf, om enige hoop te houden, zoals ik ook hoop dat Mark Rutte zijn zaad nergens anders heeft opgeslagen dan op de gebruikelijke plek (da’s een grondrecht). Maar ook ter lering ende vermaeck voor de luisteraars, omdat ik die mensen toch spreek.
Er zijn namelijk mensen en bedrijven die op een goede manier bezig zijn. Die niet wachten op de zegen uit Den Haag of Brussel, al is daar wel steun. Vaak zijn commissies, onderzoek of akkoorden helemaal niet nodig om te weten wat je moet of kan doen. Veel kennis en onderzoek is vaak voorhanden met een business case. Je moet dus vooral beginnen.
Gelukkig zijn die initiatieven er: bijvoorbeeld in de landbouw en in de bouw, twee sectoren die én veel energie gebruiken én nogal wat uitstoten. Zo sprak ik onlangs met innovatieve bedrijven in de bouw bij de WasteBuildZero-conferentie. Fraaie circulaire en duurzame materialen waar je als architect of aannemer onmiddellijk mee aan de slag kan.
Of kijk naar de Caring Farmers of de Herenboeren, prachtige initiatieven om de landbouw meer circulair en voedselproductie duurzamer te maken. Daar kan nog wel een schepje bovenop, bijvoorbeeld door de bioindustrie en exportsubsidies te stoppen.
Hoe gaat dat ding dan heten?
In een nieuwe podcast wil ik daar aandacht voor hebben. Ik heb al opnamen gemaakt, maar ik zocht nog naar een goede titel. Volgens mij heb ik die nu gevonden in de ondertekening van berichten in de sociale kanalen van Extinction Rebellion.
De titel doet ook recht aan mijn temperamenten en gevoelens van bezorgdheid. Het wordt zodoende: Met woede en liefde. Over politiek en bestuur, duurzaamheid en landbouw heb ik op deze website al veel noten gekraakt. Reeds.
Ik ben bezig met de montage van afleveringen 1 en 2. Zodra de podcast beschikbaar is, laat ik het je weten. Voorafgaand aan 9 september ga ik nu vanuit, als we de A12 opnieuw maar in estafette gaan blokkeren. In de hoop dat de macht van burgerlijke ongehoorzaamheid leidt tot de noodzakelijk verandering. En ik hoop natuurlijk dat mijn woede en liefde gedeeld worden.
