Aan mij is de Dag van de Duurzaamheid afgelopen woensdag (10-10-2012) helaas voorbijgegaan. Terwijl ik aan dit onderwerp best grote waarde hecht. Over duurzaamheid ging het ook niet bij de laatste verkiezingen. Het lijkt de politiek bar weinig te interesseren.
De formule duurzaamheid en innovatie geeft economische waarde en banen, was wat mij betreft nog één van de punten die GroenLinks nog interessant maakte. Intussen ligt die partij volledig op apegapen.
Toch zijn er als burger mogelijkheden om duurzamer te leven, bijvoorbeeld door lokaal en kleinschalig duurzame energie produceren. Het kan een opmerkelijk gevolg worden van de overmaat aan globalisering. Veel energie in Nederland komt nu al van buitenlandse multinationale bedrijven.
Dat was toch wel de boodschap van de Tegenlicht aflevering Power to the people van 8 oktober. Dit onvolprezen programma weet dit onderwerp opnieuw uitstekend in kaart te brengen. Het leidt tot de constatering dat in de hoogtijdagen van het multinationaal kapitalisme de technologie juist krachtige kleinschalige oplossingen mogelijk maakt.
Zoals ook andere organisatievormen opnieuw weer interessant blijken te zijn. Eerder dit jaar was ik bij een bijeenkomst van de Kamer van Koophandel waar een jongeman enthousiast vertelde over de geslaagde oprichting van een coöperatie voor een creatief bureau. Er is sprake van een comeback van deze rechtsvorm. De aflevering van Tegenlicht over Mondragon, Spanje(!), liet trouwens ook zien dat dit economisch en sociaal succesvol kan zijn.
Nederland loopt achter
Nederland loopt in duurzame energie vrij ernstig achter op bijvoorbeeld Duitsland en de Scandinavische landen. Het Duitse succes van energie opwekking in kleine verbanden of door particulieren, komt met name door het feed-in tarief (terugleververgoeding). Het overschot aan energie kan worden teruggeleverd aan het net.
Afhankelijkheid van energie
We zijn totaal afhankelijk van energie. En de vraag groeit, dus moet er ook meer met name elektrische energie komen. De alternatieven zijn er ook. De noodzaak van het minder of niet afhankelijk te zijn van olie en gas als energiebron, lijkt intussen niet door te dringen tot politiek beleid en het gros van de burgers.
In de uitzending komt Marjan Minnesma van Urgenda uitgebreid aan het woord, die deze noodzaak duidelijk maakte in haar Duurzame Troonrede.
Het lijkt mij geweldig om niet afhankelijk te zijn de Vattenfallen (=Nuon) en EONs van deze wereld. Die leveren best wel hoor, maar als dat om 1/3 van je inkomen gaat (verwachting), piep je wel anders. Dan is een smart grid, een slim energie netwerk, dat je deelt met je directe omgeving zowel betrouwbaar als betaalbaar.
Oude economie is nog groot
Dat is ook het gekke. De technologie is er, de aanleiding ook (energiekosten, klimaat, milieu), maar de gevestigde belangen van de multinationale energiebedrijven en leveranciers houden nog veel tegen. Toen Balkenende zijn Innovatie Platform oprichtte, vond ik het begrijpelijk (kennis) maar ook vreemd om daar Shell bij te betrekken. Die zijn voorlopig toch echt niet genegen om grote duurzame energie doorbraken te ondersteunen. Het bedrijf verdient gewoon nog lekker veel aan olie en gas.
Overigens wil voormalig Shell-topman Gerard Krans met zijn bedrijf bekijken of aardwarmte in Nederland (boren tot 4 km diep is technologie van oliemaatschappijen) en internationaal een goede manier is om energie op te wekken. Dat zal hij dus doen om geld te verdienen, prima, maar als dat een nieuwe energiemonopolist oplevert, is de gewone consument opnieuw de klos. Die zal miljoeneninvesteringen (en staatssubsidies) moeten helpen terugbetalen.
Het zou dus een zegen zijn als de nieuwe regering zou inzetten op kleinschalige duurzame energieproductie in Nederland. Te vrezen valt dat het Mark Rutte geen donder kan schelen en dat Diederik Samsom zoiets niet kan afdwingen.
Burgers wordt aangeraden het zelf te organiseren.
Dit artikel is geschreven voor Blog Action Day 2012, een jaarlijkse dag voor bloggers aller landen om aandacht te besteden aan een goede zaak. Dat is dit jaar: The Power of We.
Meer op de website van Blog Action Day
