De dag van het strategisch landen

Hoe de uitslag van de verkiezingen ook uitpakt, duidelijk is wel dat er volop strategisch gezweefd is of wordt. Doordat het toch weer een wedstrijd is geworden, namelijk Rutte versus Cohen, gaan kiezers ter linker- en ter rechterzijde  hun knopen tellen.

Ondanks de veelgehoorde stelling dat het om de inhoud gaat, is het in feite een keuze voor personen.

Dat ik de programma’s grotendeels heb gelezen en het nieuws behoorlijk heb gevolgd, maakt het niet makkelijker. Ik ga in deze blogpost mijn keuze maken. Waar ga ik landen?

Mijn interesse voor politiek komt door mijn opa, Adri van Maanen. Althans, dat zeg ik altijd maar,  mijn persoonlijke mythe. Lange tijd was hij in ieder geval een held voor mij. In het Rotterdam van voor de Tweede Wereldoorlog betrokken bij de SDAP en de AJC, verzetsman en na de oorlog senator voor de PvdA.

Ook het selfmade man-gehalte van zijn geschiedenis spreekt tot de verbeelding. Van leerling op de ambachtschool (electricien) naar leraar wis- en natuurkunde en ten slotte gepensioneerd als onderwijscoördinator van de Hoogovens bedrijfsschool in IJmuiden. Petje af.

Vijf K’s

Het vuur waarmee de oude SDAP tegen de vijf K’s streed, is bij de PvdA nogal geluwd, maar het valt me op dat de verhouding ermee politiek nog steeds van belang is. De vijf K’s? Ja, dat waren een aantal heldere strijdpunten, namelijk kapitaal, kerk, koningshuis, kazerne en kroeg.

Daar was opa dan allemaal tegen. Hoogstwaarschijnlijk heeft hem dat ook dwarsgezeten. Wel is hij zijn leven lang van de blauwe knoop geweest, maar in de kazerne van het verzet heeft hij toch ten minste meegewerkt aan het omleggen van ‘de Mof’. Hij heeft er nooit over gesproken.

Nog steeds dienen alle politieke partijen zich ten opzichte van deze onderwerpen uit te spreken. Als spelen ze natuurlijk niet even nadrukkelijk een rol tijdens deze verkiezingen. Maar daar zien we dan ook gelijk het probleem.

Alle voor de kiezer belangrijke standpunten zijn niet binnen één partij terug te vinden. Ze zijn verdeeld over partijen. Je kan wel tegen kapitaal zijn, maar je hebt het ook nodig. Cohen vindt ook het koningshuis niet passen in een democratie, maar ‘ze’ heeft het toch goed gedaan.

Je zou kunnen stellen dat het koningshuis het niet overleefd zou hebben zonder PvdA, zie de zaak Prins Bernard en Lockheed. Je kan wel tegen oorlog zijn, maar ze zijn er onmiskenbaar. En geweld is soms nodig om erger geweld te voorkomen, al denk ik dan ook aan Congo en Soedan, eerder dan aan Irak en Afghanistan.

Ontevreden diva’s

Dat kiezers zich steeds meer als een consument opstellen, dat lijkt me een fors probleem. Er is geen politieke partij meer die al je standpunten precies verwoordt, dus je zal moeten kiezen uit de partij die het dichtst bij jouw ideeën ligt. De kiezer wordt zo al snel ‘een ontevreden diva’, zoals de onlangs overleden Hans Dijkstal (VVD) ooit zei.

Dat zie we volgens mij nu vooral gebeuren bij de PVV. Die kiezers zijn volgens mij ontevreden consumenten van het politieke product (sic), die helaas niet inzien dat de PVV hun sentimenten wel slim bespeelt maar geen serieuze oplossingen heeft. Dat vermoeiende gelul over veiligheid en islam ook. Ze zijn vooral tegen de huidige politiek en ‘de elite’, zoals de SP dat eerder was.

Coalities zijn  onvermijdelijk, dus het is afwachten wat dat oplevert. Dat is de hoge hoed van de Nederlandse regeringsvorming. GroenLinks heeft dat probleem nog wel aan het voorstel gekoppeld om de kiezer ook een voorkeur voor een coalitie te laten uitspreken, naast de stem op een partij en een kandidaat. Aantrekkelijk idee, hoewel mij de praktische uitwerking nog niet duidelijk is.

Weggedrukte onderwerpen

Hoe vaak hebben we het niet gehoord: Nederland is geen eiland. Tijdens de verkiezingen lijken het buitenland, internationale en Europa intussen niet meer te bestaan, of het moet in het beperkte kader van de economische crisis passen.

Klimaat, duurzaamheid, milieu, het komt in bijzinnen voorbij. Terwijl de partijprogramma’s daar veel meer scherpte hebben en uiteindelijk ook over de portemonnee van Nederland gaan.

Kunnen we daar de media de schuld van geven? Dat is wel vaak een prettig selectief argument. Vanochtend bevestigde journalist Kees Boonman bij Radio 1 nog eens dat er voorafgaand aan een mediaoptreden van een politicus dagelijks moet worden onderhandeld met het campagneteam cs. over welke onderwerpen op welke wijze aan bod mogen komen.

Het is de politiek zelf die kennelijk bang is om het hele spectrum van hun politieke visie ter discussie te stellen. Terwijl je daar als kiezer toch wel recht op hebt.

Kiezen!

Ik maak het voor mezelf maar even overzichtelijk. Solidariteit, duurzame economie, werk, ondernemen, onderwijs, internationale betrekkingen, milieu, innovatie: dat zijn dingen die ik belangrijk vind. De VVD en Rutte zijn voor mij geen optie, omdat ik niet geloof in dat marktdenken zonder regulering door een sterke overheid, dat heilloze geloof in kapitalisme zonder grenzen (daar wel).

Daar heeft overigens ook de PvdA aan bijgedragen in de jaren ’90. Niet voor niets is oud-boegbeeld Wim Kok volledig uit het zicht gebleven, die vult nu zijn tas bij de ING. Tegelijk vind ik de PvdA best verstandig denken over de aanpak van de crisis en hebben ze met mensen als Frans Timmermans verstandige, meer Europees en internationaal denkende politici.

En ik heb een voorkeur voor GroenLinks, dat een goed programma heeft en een uitstekende partijleider. Ze hebben ook oog voor kleine ondernemers en freelancers als ik. Ze zijn goed bezig met klimaat en duurzaamheid, want ja, ik heb ook kinderen. Maar GroenLinks komt nooit in de regering zonder de PvdA, dus ga ik vandaag strategisch landen met het rode potlood bij: Mei Li Vos!

Geheel ten onrechte door de PvdA op plaats 38 gezet, net warmgedraaid in de Tweede Kamer en ze komt op voor kleine, flexibele werkpaardjes, zoals ik.

Bekijk haar biografie bij Parlement & Politiek.