Vrijdagochtend 24 juni ben ik enigszins onthutst wakker geworden met de uitslag van het Britse referendum. Het voormalig wereldrijk heeft met kleine meerderheid gekozen voor een Brexit en ik had ze verstandiger geacht.
Gunstig is wellicht het signaal aan de Europese Unie, om niet te zeggen een ferme schop onder hunner hol, om de EU als bestuursvorm werkelijk beter te maken. Beter voor de 500 miljoen burgers, niet voor het grote bedrijfsleven.
Natuurlijk, ik weet dat de Britten al jarenlang worden volgepompt met leugens en halve waarheden over de Europese Unie. Veel Britten zijn die sensationele kletskoek van hun tabloids gaan geloven, lijkt wel. En gemanipuleerd door de eurofobe agenda van smeerlappen als Rupert Murdoch (“Als ik naar Downing Street ga, doen ze wat ik zeg. Als ik naar Brussel ga, negeert iedereen me.“).
Voor de NRC schreef Joris Luyendijk daar een verhelderend stuk over, waarin hij pleit om gewoon afscheid te nemen van de Britten. Ook al omdat ze toch met name hun eigenbelang voorop hebben gesteld en Europese besluitvorming saboteerden. Klaar. Doei!
Opvallend was daarnaast dat driekwart van de jeugdige stemmers voor het blijven in de EU was. De uitslag legt een generatieconflict bloot, dat niet zonder gevolgen zal zijn.
En dat allemaal omdat premier David Cameron zo graag herkozen wilde worden in zijn voormalige wereldrijk. Wel goed dat zijn eigen ambities hem nu ten gronde richten. Zo’n huichelaar ben je toch liever kwijt, al hebben we dat zijn potentiële opvolger – Boris Johnson – ook al zien doen.
Wereldrijk Europa
De speculaties over de gevolgen zijn in volle gang. Dat dwaze idee van ‘making Britain great again’, daar gaan die Britten nog op terugkomen, vermoed ik zo. Dat wereldrijk is allang ter ziele en de immigratie kwestie is door het verlaten van de EU niet verholpen.
Hopelijk is het wel een aanmoediging voor de Europese bestuurders om nu echt zaak te maken van een ander Europa. Gezien alle nationale sentimenten over de grote kwesties is dat de echte opgave, waarover we niet al te optimistisch kunnen zijn.
Want waar zijn de politici die met een Europese visie over hun nationale ditjes en datjes kunnen kijken. En ook verder kijken dan de economie alleen: klimaat, milieu, vluchtelingen, veiligheid en democratie. Politici die de grote lijnen durven op te pakken en laten zien dat een beter Europa kan en noodzakelijk is. Een reëel bestaand wereldrijk.
En zonder referenda graag, want net als met het Nederlandse referendum over het associatieverdrag heeft ‘het volk’ met de Brexit wel laten zien hoe makkelijk het zich een oor laat aannaaien. Grote politiek-bestuurlijke zaken laten zich nooit vangen in een Ja-Nee stelling.
Wat Europa ook is
Gisteren hoorde ik bij de afsluiting van Het oog op morgen een gedicht van Hanneke van Eijken, dat opeens actueel is geworden. Het komt voort uit de Griekse mythologie, waarin de god Zeus de mooie Europa versiert en haar vermomd als stier Europa meevoert naar Kreta waar de liefde wordt bedreven. Kennelijk tevreden met de geboden genoegens zou Zeus hebben gezegd dat dit land nu haar naam zou dragen: Europa.
Op de rug van een stier
Iemand zei dat Europa niets meer is
dan een grillige vlek op een wereldkaart
zonder te beseffen dat de wraak van goden
van alle tijden isdat Europa vele metamorfoses kent
zij is een eiland in de Indische Oceaan
een maan bij Jupiter
zevenentwintig landen die als koorddansers
in evenwicht
proberen te blijven
er leven godenkinderen die vergeten zijn
wie hun vader isEuropa is een vrouw
met een kast vol jurken
ze houdt er niet van een vlek genoemd te worden
over wraak van goden en vrouwen
met jurken
kun je beter niet lichtzinnig doen
NB: De afbeelding boven is een fragment van ‘De ontvoering van Europa’ door Peter Paul Rubens – Foto door Dodo. Publiek domein