Vijf maanden heb ik geen stukkie voor deze website geschreven. Het waren niet alleen andere besognes die mij ervan af hielden. Er was zo veel dat mij somber stemde en zo veel dat mijn woede wekte, dat ik niet wist waar te beginnen.
Een ongrijpbaar, machteloos en depressief gevoel over de wereld, terwijl tegelijkertijd de stoom uit je oren blaast van woede en verontwaardiging. Alle commotie en emotie omtrent de vorming van een gedoemd kabinet, Israël en Gaza, de massamoord op Palestijnen, de oorlog in Oekraïne en de opkomst van extreem-rechts in Europa en Nederland.
Gelukkig hebben de verkiezingen in Amerika met Kamala Harris een positiever wending gekregen. Als ze nu nog kiezen voor die sneue etterbak Trump dan is dat land echt verloren. En heeft Europa er een groot probleem bij.
We schrijven inmiddels 11 augustus 2024 en het is onverminderd actueel. Mijn wat lamgeslagen gevoel wordt door meer mensen herkend. Doorgaan en doorademen is het devies onder andere sombermansen, iets dat de optimistisch gestemde mens sowieso al van plan was. Dat het erger kan, wordt dagelijks duidelijk.
Op platform De Correspondent poogt Simon van Teutem (26) zijn vooruitgangsgeloof hoog te houden, ondanks de drie grote crisissen van zijn generatie (Z): klimaat, woningnood en vergrijzing. We worden omringd door negativiteit en alarmisme in de media, want dat scoort. Vandaar dat extreem-rechts olie op het vuur gooit met sombere en uitzichtloze voorspellingen. Zoals Wilders’ fascistenvriend Tommy Robinson deed bij de Engelse rassenrellen of die gesjochte junk Elon Musk met zijn voorspelling van een onvermijdelijke burgeroorlog.
We moeten ook waken voor starre zwartkijkerij. Fatalisme maakt de wereld niet beter; goede moed wel.
Simon van Teutem
Dit weekend liep ik rond op de tentoonstelling Beelden op de Berg, aflevering 12, getiteld Heksenkruid – decolonising botany. Koloniale structuren zitten overal, ook in de botanische tuinen. Die in Wageningen, het Belmonte Arboretum, is zeker een bezoek waard.
Een van de kunstenaars, Kathrin Schlegel, maakte een houten stralenkrans om een tak in een eikenboom. Het werk – Wat verbeelden wij ons – is simpel en treffend, het bevraagt de illusie dat de mens de kroon op de schepping is. Een achterhaald, arrogant maar nog levend wereldbeeld. In sommige religies staat de mens nog boven op de ladder van de beschaving. Maar intussen weten we wat die beschaving voor vernietigende kracht heeft en dat die deze arrogantie en dat vooruitgangsgeloof niet rechtvaardigt.
We moeten hopen dat het goed afloopt. Dat is een onzekerheid waar we het mee moeten doen. Wie denkt dat Wilders en kornuiten of AI de wereld gaat redden, kan zichzelf maar beter gelijk ophangen.
Een gezonde samenleving kan niet zonder betrokken burgers.
Tim Fransen
Moreel handelen of blind bestuur
De afgelopen tijd heb ik veel tijd besteed aan de kwestie van de Lutkemeerpolder hier in Amsterdam. Daar ligt een mooi plan voor klaar om er het Voedselpark Amsterdam te gaan ontwikkelen, maar de gemeenteraad, de wethouder en daarmee het college houden vast aan het verouderde bestemmingsplan (industrieterrein). Dus een progressieve coalitie van GroenLinks, PvdA en D66 gaat conservatief en neoliberaal VVD-beleid uitvoeren.
Daarmee is het Voedselpark een knooppunt van actuele maatschappelijke ontwikkelingen en discussie. (Meer in mijn podcasts daarover.) Want het gaat ook om vertrouwen in democratie en rechtstaat, niet alleen om natuur en gezond voedsel alleen. Door het aandringen vanuit de Voedselpark organisatie is er bijvoorbeeld een gesprek met gemeente en ambtenaren tot stand gekomen, waarin de feiten van de situatie zijn geïnventariseerd. Het besluit zou anders blind het bestemmingsplan hebben gevolgd, waarvan niemand de werkelijke gevolgen overzag. En waar ook niemand, behalve de zakelijk begunstigden die alleen op geld uit zijn, echt tevreden mee zal zijn.
Natuurbeheersing maakt dat we een wereldbevolking kunnen voeden, maar heeft als schaduwzijde dat we onze leefwereld stukmaken, waardoor we ironisch genoeg steeds meer moeite krijgen om die wereldbevolking te voeden.
Tim Fransen
De gemeente Amsterdam heeft intussen een nieuwe participatieverordening goedgekeurd, waarin belooft wordt dat er “meer aandacht voor bewonersparticipatie [zal zijn] vanaf het begin van een project”. Met publicatie in het Gemeenteblad van 25 juli jl. is dat officieel Amsterdams beleid geworden.
Het is in ieder geval erkenning dat er iets niet goed gaat in de democratie. We dachten misschien dat het andersom was, maar burgers moeten de politiek helpen. Ze kunnen het niet alleen.
De citaten van Tim Fransen, cabaretier en filosoof, komen uit een podcast interview met Lex Bohlmeijer van De Correspondent.
