Is de status van het land dat zich als het beste en meest democratische land ter wereld presenteert nu gedegradeerd tot een bananenrepubliek? In ieder geval kan feitenvrij politiek bedrijven enorm succesvol zijn. De keuze voor Trump laat zien, dat net als bij Wilders in Nederland, een ‘goed’ verhaal belangrijker wordt gevonden dan de realiteit.
Zijn de ‘vergeten burgers’ dan toch gewoon op zoek naar een verlicht despoot?
Donald Trump heeft gelijk als hij zegt dat de American Dream dood is. Die zal hij niet kunnen reanimeren, maar met die belofte heeft wel de vergeten burgers gevonden en een stem gegeven. Die droom is natuurlijk een mythe, net als de gedachte dat Amerika het Beloofde Land zou zijn. Wel is dat lange tijd een goed promotieverhaal gebleken voor de Greatest Nation on Earth.
De witte, Europese immigranten stroomden toe na de onafhankelijkheid in 1776. De huidige immigranten – zoals de Mexicanen – zijn opeens een probleem, maar eenmaal binnen kunnen zij wel voor een habbekrats sinaasappels plukken voor republikeinse plantagebazen. Die openlijke, dubbele moraal in Amerika is fascinerend.
Trump’s pleidooi om alle moslims uit te zetten, is ook zo’n onmogelijke feitenvrije reactie op terrorisme. Maar het wordt kennelijk gevreten, omdat het ook een geheven middelvinger is tegen de verwaande elite in Washington. Feit is dat er meer mensen in VS sneuvelen door christelijk fundamentalisme (personeel van abortusklinieken), schietgrage burgers en ongelukken met vuurwapens. Zonder één moslimterrorist.
Gitty Up Go, cowboy!
Voor mij was Trump’s uitverkiezing 9 november een verrassing en een – in meerdere opzichten – vergelijkbaar moment als de Brexit. Ook geholpen door dat verouderde kiesstelsel met kiesmannen is Trump in het zadel geholpen. Clinton heeft in absolute zin meer stemmen gekregen, maar doordat sommige Swing States meer kiesmannen hebben, is het toch Trump geworden.
De Republikeinen waren ooit voorstander om het aantal kiesmannen per staat te koppelen aan het aantal (stemgerechtigde?) inwoners, maar daar zul je ze voorlopig niet over horen. De wijdverbreide afschuw, om niet te zeggen haat, tegen Clinton Inc. deed ook zijn werk. Het is een van de sentimenten die Trump feilloos heeft blootgelegd met zijn shock and awe reality tv-campagne.
Naomi Klein legt in de Guardian de vinger op een andere zere plek, namelijk bij de Democratische Partij als geheel. Door hun omhelzing van het neoliberale gedachtegoed – lees globalisering en privatisering – zijn er in Amerika veel banen verloren gegaan, die niet meer terugkeren. De heropening van mijnen of staalfabrieken in de Rust Belt is een illusie.
De vergeten arbeiders en middenklasse, die Amerika wel degelijk groot maakte, zijn daarover boos. We zagen dus de soms besmuikte (onder de radar van de peilingen), maar krachtige middelvinger: het is genoeg.
Trump: de dood of de gladiolen
Rob Wijnberg van De Correspondent stelde dat Trump de eerste was die Amerika liet beseffen dat het een ‘steenrijk derdewereldland’ is. In De status quo heeft vannacht verloren, de revolte is het nieuwe normaal worden een aantal Amerikanen geportretteerd die verlangen naar een ander land.
Ook via De Correspondent – goed bezig jongens! – kwam het artikel Wakker worden in een nieuwe wereldorde tot mij. Hierin gaat David Van Reybrouck in op de houdbaarheid van de huidige democratische stelsels. Over zijn zorgen daarover schreef hij het boek Tegen verkiezingen, een boek dat hij maakte na het G1000 experiment.
Het boek draait om een democratie volgens het oude Atheense model, waarbij een loting het bestuur van de stad bepaalde. Deelname was een burgerplicht. Het Belgische experiment bestond er vervolgens uit dat 1.000 mensen bestuurlijke besluiten moesten nemen, die normaal aan de politici worden overgelaten. Korte conclusie: zo kan het ook en de burger spreekt veel directer een woordje mee.
Maar in het artikel staat onderstaande grafiek waarin een daling zichtbaar is van het aantal mensen dat democratisch geregeerd wil worden. Wat nu? Een hang naar autoritair bestuur?
Zal Trump zich ontwikkelen als een democratisch verkozen autocraat zoals Recep Tayyip Erdogan, Viktor Orbán of Rodrigo Duterte?
Dit is een vraag die Van Reybrouck zich stelt in zijn artikel. In de media zie ik nu twee denkrichtingen ontstaan. Nu Trump gekozen is, zal die een toontje lager (moeten) gaan zingen. De checks and balances zullen hem, ook in dat hysterische Republikeinse kamp, in het gareel houden.
Of zet hij de beloftes uit zijn campagne echt door en gaan we nog een onfris poepie ruiken. In Donald, net zo gewoon als wij neushoorns vreest Gustaw Bessems in de Volkskrant het laatste. En dat is helaas een aannemelijke analyse.
Intussen heeft John Cleese een open brief aan de Amerikaanse burgers geschreven, waarin de onafhankelijkheid van de USA met onmiddellijke ingang wordt ingetrokken. Hij heeft de Amerikanen ingelicht over de aanstaande Britse maatregelen. 🙂
